Czym jest cytologia?

Cytologia to bezbolesne badanie przesiewowe polegające na pobraniu i analizie wymazu z szyjki macicy. Polega na pobraniu niewielkiej próbki komórek z powierzchni szyjki macicy i kanału szyjki macicy, a następnie ich analizę w celu wykrycia wszelkich nieprawidłowości. Test ten został wprowadzony do praktyki medycznej przez grecko-amerykańskiego lekarza Georgiosa Papanicolaou. Cytologia jest podstawowym narzędziem w profilaktyce raka szyjki macicy, umożliwiającym wykrywanie zmian przedrakowych oraz wczesnych stadiów nowotworu.

Jak przebiega badanie cytologiczne?

Badanie cytologiczne jest niebolesne, szybkie, proste i nieinwazyjne.

Przebiega w kilku krokach:

1. Przygotowanie pacjentki - Przed badaniem pacjentka jest proszona o zdjęcie dolnej części odzieży i położenie się na fotelu ginekologicznym. Nogi są umieszczane w specjalnych podpórkach, co umożliwia lekarzowi łatwy dostęp do szyjki macicy.

2. Wprowadzenie wziernika- Lekarz delikatnie wprowadza wziernik do pochwy, aby uwidocznić szyjkę macicy. Wziernik to instrument medyczny, który rozszerza ściany pochwy.

3. Pobranie próbki - Za pomocą specjalnej szczoteczki lub szpatułki lekarz pobiera komórki z powierzchni szyjki macicy i kanału szyjki macicy. Proces ten jest zazwyczaj bezbolesny, choć niektóre kobiety mogą odczuwać niewielki dyskomfort.

4. Analiza próbki - Pobrana próbka jest umieszczana w specjalnym roztworze (w cytologii płynnej) lub na szkiełku mikroskopowym (w cytologii tradycyjnej) i przesyłana do laboratorium, gdzie jest barwiona i analizowana.

Rodzaje cytologii: tradycyjna vs. płynna

Istnieją dwa główne rodzaje badania cytologicznego: cytologia tradycyjna i cytologia płynna. Oba te badania mają na celu wykrywanie nieprawidłowych komórek na szyjce macicy, ale różnią się techniką pobierania i przygotowania próbki.

Cytologia tradycyjna

W cytologii tradycyjnej próbka komórek pobrana z szyjki macicy jest natychmiast przenoszona na szkiełko mikroskopowe i utrwalana. Metoda ta ma swoje ograniczenia, ponieważ próbka może zawierać śluz, krew lub inne zanieczyszczenia, które mogą utrudnić interpretację wyników.

Cytologia płynna (LBC – Liquid-based Cytology)

W cytologii płynnej próbka komórek jest pobierana i umieszczana w specjalnym roztworze, który pozwala na lepsze oczyszczenie próbki z zanieczyszczeń. Następnie komórki są nanoszone na szkiełko mikroskopowe w sposób umożliwiający bardziej jednolite i czytelne rozłożenie komórek. Cytologia płynna zwiększa dokładność i czułość badania, a także pozwala na jednoczesne przeprowadzenie testów na obecność wirusa HPV i innych badań z tej dotyczących zakażenia HPV.

W naszym Centrum Medycznym Med- Silesia Medical Care wykonujemy u naszych pacjentek cytologię płynną. Dzięki tej metodzie uzyskujemy wyższy poziom dokładności diagnostycznej, co pozwala na wcześniejsze wykrycie potencjalnie niebezpiecznych zmian. Cytologia płynna minimalizuje ryzyko uzyskania nieczytelnych lub niejednoznacznych wyników, co z kolei zmniejsza potrzebę powtarzania badania i pozwala na szybsze wdrożenie ewentualnego leczenia.

Kiedy i jak często należy wykonywać cytologię?

Zalecenia dotyczące częstości wykonywania cytologii mogą się różnić w zależności od wieku i historii zdrowotnej pacjentki. Ogólne wytyczne są następujące (różnią się w zależności od Towarzystw Ginekologicznych wydających zalecenia):

Kobiety w wieku 21-29 lat: Zaleca się wykonywanie cytologii co trzy lata.

Kobiety w wieku 30-65 lat: Mogą wybierać między wykonywaniem cytologii co trzy lata lub co pięć lat, jeśli badanie jest łączone z testem na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).

Kobiety powyżej 65. roku życia: Mogą zaprzestać wykonywania cytologii, jeśli w ciągu ostatnich 10 lat miały co najmniej trzy prawidłowe wyniki cytologii z rzędu lub dwa prawidłowe wyniki cytologii łącznie z testem HPV w ciągu ostatnich 10 lat, z ostatnim badaniem przeprowadzonym w ciągu ostatnich 5 lat.

W naszym Ośrodku, biorąc pod uwagę bezpieczeństwo naszych pacjentek, rekomendujemy badanie cytologiczne co 1 rok.

Wyniki badania cytologicznego

Wyniki cytologii są zazwyczaj dostępne w ciągu kilku dni do kilku tygodni. Wyniki mogą być następujące:

1. Wynik prawidłowy: Oznacza brak nieprawidłowych komórek na szyjce macicy. W takim przypadku kolejne badanie cytologiczne powinno być wykonane zgodnie z zaleceniami lekarza.

2. Wynik niejednoznaczny (ASC-US): Oznacza obecność niejednoznacznych komórek nabłonkowych. W takim przypadku lekarz może zalecić powtórzenie badania cytologicznego lub wykonanie testu HPV.

3. Wynik nieprawidłowy (LSIL, HSIL, ASC-H, AGC): Oznacza obecność komórek przedrakowych lub rakowych. LSIL (Low-grade Squamous Intraepithelial Lesion) i HSIL (High-grade Squamous Intraepithelial Lesion) to zmiany przedrakowe. ASC-H (Atypical Squamous Cells – cannot exclude HSIL) i AGC (Atypical Glandular Cells) wskazują na bardziej zaawansowane zmiany. W takim przypadku konieczne mogą być dodatkowe badania, takie jak kolposkopia i biopsja.

Dlaczego cytologia jest tak ważna?

Regularne wykonywanie cytologii jest kluczowe dla wczesnego wykrywania raka szyjki macicy i zmian przedrakowych. Rak szyjki macicy rozwija się powoli i w początkowych stadiach może nie dawać żadnych objawów. Wczesne wykrycie i leczenie zmian przedrakowych może zapobiec rozwojowi nowotworu i uratować życie.

Jak przygotować się do badania cytologicznego?

Aby wynik badania cytologicznego był jak najbardziej dokładny, warto przestrzegać kilku zaleceń przed badaniem:

- Unikaj stosunków płciowych, douchingu (płukanie pochwy), stosowania tamponów oraz preparatów dopochwowych (kremy, żele, globulki) przez 48 godzin przed badaniem.

- Najlepiej umówić się na badanie cytologiczne na około 10-20 dni po rozpoczęciu ostatniej miesiączki.

- Poinformuj lekarza o wszelkich lekach, które przyjmujesz, szczególnie jeśli są to hormony lub preparaty wpływające na układ rozrodczy.

Czy cytologia jest bolesna?

Większość kobiet nie odczuwa bólu podczas badania cytologicznego, choć niektóre mogą odczuwać niewielki dyskomfort lub uczucie nacisku. Jeśli jesteś szczególnie wrażliwa na badania ginekologiczne, porozmawiaj z lekarzem o swoich obawach, aby mógł zapewnić Ci jak największy komfort podczas procedury.

Cytologia a wirus HPV

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest głównym czynnikiem ryzyka raka szyjki macicy. Zakażenie HPV może prowadzić do rozwoju zmian przedrakowych, które mogą być wykryte podczas badania cytologicznego. Dzięki cytologii można wcześnie zidentyfikować te zmiany i wdrożyć odpowiednie leczenie, zanim przekształcą się w raka.

Cytologia płynna, ze względu na swoją większą czułość, jest szczególnie skuteczna w wykrywaniu zmian związanych z HPV. Pozwala również na jednoczesne przeprowadzenie testu HPV z tej samej próbki, co dodatkowo zwiększa skuteczność diagnostyczną. Dzięki temu można dokładniej ocenić ryzyko rozwoju raka szyjki macicy i zaplanować dalsze kroki w profilaktyce i leczeniu.

Cytologia, zarówno tradycyjna, jak i płynna, jest kluczowym narzędziem w profilaktyce raka szyjki macicy. Regularne wykonywanie tego badania umożliwia wczesne wykrycie zmian przedrakowych i nowotworowych, co z kolei pozwala na skuteczne leczenie i zapobieganie rozwojowi nowotworu. W Med-Silesia Medical Care rekomendujemy cytologię płynną ze względu na jej wyższą dokładność i czułość, co minimalizuje ryzyko uzyskania nieczytelnych wyników i pozwala na szybkie wdrożenie ewentualnego leczenia.

Dbaj o swoje zdrowie i umawiaj się na regularne badania cytologiczne. To prosty krok, który może uratować życie.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat cytologii, profilaktyki raka szyjki macicy oraz innych badań ginekologicznych skontaktuj się z naszym centrum medycznym Med -Silesia Medical Care. Jesteśmy tu, aby zapewnić Ci kompleksową opiekę zdrowotną. Umów się na wizytę już dziś i zadbaj o swoje zdrowie!